Misschien lees je deze blog als je net wakker bent, of misschien is je dag al even op gang. Misschien heb je al hele verhalen met iemand uitgewisseld, of misschien heb je nog geen woord gezegd. Maar 1 ding is zeker, in jouw hoofd zijn al heel wat verhalen voorbij gekomen. Jouw innerlijke stem heeft je al van alles vertelt over wat is, wat was, wat komen gaat, en al allerlei conclusies getrokken en waarheden gecreëerd.
We hebben allemaal een stem in ons hoofd die non-stop tegen ons praat. Vanaf het moment dat we wakker worden, tot het moment dat we ’s avonds naar bed gaan. En je bent zo aan deze stem gewend, dat je waarschijnlijk niet in de gaten hebt, dat ie er altijd is, en eigenlijk nooit wordt uitgezet. Deze stem is er altijd.
Welke stem ik het over heb? De stem van je automatische (overlevings) brein.
En het bijzondere is dat je je meestal niet bewust van bent dat die stem er is, en wat die nou precies zegt, maar dat we deze stem meestal wel klakkeloos volgen. We doen wat het ons zegt, we geloven wat het ons vertelt. En daarmee bepaalt deze stem hoe je met jezelf en de wereld omgaat, en ervaart. Deze stem bepaalt wat je ergens van vindt, hoe je omgaat met jezelf, de mensen om je heen en de situaties die op je pad voorbij komen.
Jouw innerlijke stem is vaak zo kritisch
Deze stem in je hoofd is onderdeel van je beschermingsmechanisme en beoordeelt elke seconde van je leven, dag en nacht, of het goed is of niet goed, fijn of niet fijn, veilig of niet veilig. Het is hierbij nogal kritisch, subjectief en gaat eerder van het negatieve dan het positieve uit. Dit heeft alle te maken met onze oerprogrammering. Jouw beschermingsmechanisme is continu bezig met jou beschermen en het vermijden van gevaar, en daarom moet het je op de hoogte brengen van alles wat enigszins ‘bedreigend’ zou kunnen zijn. En wat het als bedreigend ziet, is niet alleen echt gevaar, maar ook alles wat enigszins pijnlijk of teleurstellend kan zijn, mogelijk mis kan gaan, of je zou kunnen overkomen.
De stem in je hoofd bepaalt je realiteit, bepaalt hoe jij jezelf, de mensen om je heen en het leven ervaart. En dat zou niet zo erg zijn, als je innerlijke stem niet zo negatief, kritisch en angstig was. Maar dat is ie wel! Deze stem houdt je vooral op de hoogte van wat er niet goed gaat, wat er niet is, wat er mis zou kunnen gaan. Het oordeelt en veroordeelt, is wantrouwend en vertelt zijn/haar verhaal zo overtuigend, dat je zonder twijfel de stem gelooft en het jouw waarheid en jouw verhaal wordt. Een verhaal wat je vervolgens ook weer doorvertelt, waardoor het nog meer waar wordt.
Jouw innerlijke stem bepaalt
En elke dag opnieuw herhaalt jouw innerlijke stem zijn/haar verhaal over jou, de ander, een situatie, iets wat je hebt meegemaakt etc. Als een soort grammofoonplaat, die als je ‘m maar blijft draaien en draaien, steeds dieper ingesleten groeven krijgt. Het wordt jouw absolute waarheid over jezelf, de ander, het leven, waar je niet aan twijfelt. Het bijzondere van ons brein is, dat het je ook vooral laat zien, jouw aandacht laat gaan naar dat wat het verhaal bevestigd.
Het probleem is dat wat de stem je vertelt, vaak niet de realiteit is, maar het negatieve scenario van wat er is, of gebeurd is. En wat de stem je aanzet te doen is meestal ook helemaal niet helpend. Het heeft namelijk niet zoveel opties. Het merkt vooral op wat er niet ok is, en geeft dit signaal aan je automatische hersenen. Die hebben vervolgens maar 3 opties: vechten, vluchten of bevriezen. Heel helpend als je echt in gevaar bent, maar niet echt de meest helpende oplossing als het gaat over het omgaan met jezelf, de ander of de situaties die op je pad komen. Hoe groter de stress of zelfs trauma achter het verhaal, hoe krachtiger, maar ook hoe negatiever en angstiger de stem wordt.
Jouw innerlijke stem het zwijgen opleggen
Herken je dit? Heb jij ook een stem die je continu vertelt wat je niet goed doet, wat er niet goed gaat, of fout kan gaan? Wat de ander niet goed doet, of anders had moeten doen? Wat er allemaal mis zou kunnen gaan? Een stem die je eerder de slechte dan de goede afloop vertelt. Een stem die liever oude verhalen blijft herhalen dan ruimte maakt voor nieuwe? Een stem die je gelooft en het verhaal wat het vertelt jouw waarheid is geworden? Zelfs als deze waarheid je innerlijke vrede en geluk in de weg staat?
Dan herken je misschien ook dat je weleens zou willen dat die stem eens stopte met schreeuwen? Dat het eens stil werd, of in ieder geval positievere verhalen zou gaan vertellen. Helaas hebben we niet direct invloed op deze stem en kunnen we je automatische denken niet stoppen. Je automatische hersenen laten stoppen met verhalen vertellen, dat is hetzelfde als je hart vragen te stoppen met kloppen. Dat gaat niet. Verhalen vertellen, iets logisch maken, je beschermen is de functie van onze automatische hersenen. Maar indirect heb je wel invloed op deze stem, en het verhaal wat het overal van maakt. Je kunt het verhaal van de stem die je vertelt wat je niet bent en wat er niet is, vervangen door een verhaal over wat je wel bent, wel kan, en wat er wel is.
Je kunt je innerlijke stem een nieuw verhaal aanleren
We kunnen nieuwe verhalen creëren. Verhalen die wel helpend zijn, over wat er wel goed gaat, en wat er wel is, wat er mogelijk is. Verhalen over liefde, compassie en dankbaarheid. We kunnen onze hersenen trainen om positiever naar onszelf te kijken en naar anderen. We kunnen een nieuwe waarheid creëren. De positieve kant van het verhaal. En als je deze positieve verhalen blijft herhalen, elke dag opnieuw, creëer je een nieuwe, positieve grammofoonplaat met door herhaling steeds dieper wordende groeven. Je creëert een nieuwe waarheid, een nieuw verhaal over jezelf, de mensen om je heen, de situaties die op je pad komen of zijn gekomen. Dat gaat niet vanzelf, maar dagelijkse oefening helpt je hierbij. Het is juist de kracht van herhaling die je hersenen langzaam transformeert.
Mindfulness – Bewust worden van je verhalen
Wij hebben niet direct invloed op wat er in onze automatische hersenen allemaal gebeurd, maar indirect wel. Wat ons onderscheidt van andere zoogdieren is ons bewuste brein. Daarmee kunnen we bewust worden van ons automatische denken. Van wat die stem in ons hoofd ons de hele dag vertelt. Welk verhaal het maakt over jou, anderen, je leven, de wereld. Met ons bewuste hersenen kunnen we kiezen waar we aan denken en waar we onze aandacht naartoe brengen.
Je kan bewuster worden van die kritische stem en de verhalen die die je elke dag weer vertelt. En als je je bewust wordt van een verhaal, krijg je een keuze wat je ermee wil en dan misschien de volume knop iets lager zetten, of langzaamaan een ander lied op je grammofoonplaat creëren.
Mindfulness – Je hersenen trainen
Eind 20e eeuw is ontdekt dat onze hersenen wat we noemen ‘plastisch’ zijn. Niet plastic zoals een waterfles maar plastisch in de betekenis van veranderbaar.. De vele verhalen en verbindingen in je hoofd kunnen veranderen door een fenomeen dat neuroplasticiteit wordt genoemd. Deze neuroplasticiteit maakt het mogelijk om je hersenen te trainen en de vastgeroeste verhalen die je hoofd je elke dag weer vertelt, te veranderen en/of aan te passen.
Zenuwstelselregualtie – Je staat veranderen
De toon en de mate van negativiteit van het verhaal wat jouw innerlijke stem je vertelt, wordt bepaalt door de staat waarin je zenuwstelsel verkeertff. In stress staat vertelt je stem stressverhalen, in ontspannen staat vertelt je stem meer positieve verhalen. Sinds de ontdekking van de Polyvagaaltheorie beschikken we over kennis en vaardigheden waarmee we de staat van ons zenuwstelsel in balans kunnen brengen en meer kunnen reguleren naar veiligheid en ontspanning. Met alle positieve gevolgen voor het verhaal wat je innerlijke stem je vertelt. De tools die je hebt om je innerlijke stem te verstillen bevinden zich niet buiten jezelf, maar in jezelf en zijn door oefening aan te leren.
Nieuwe trainingen in januari 2025
Wil jij ook een nieuw en/of meer positief verhaal gaan vertellen over jezelf, de mensen om je heen, en/of de situaties die op je pad zijn gekomen? In januari 2025 starten weer een nieuwe groepstrainingen Mindfulness en Zenuwstelselregulatie. Heb je interesse om mee te doen of wil je meer informatie, zie de link bij mijn aanbod onder deze mail, en/of voel je vrij om contact met mij op te nemen.
Ter info:
* Nieuwe mindfulness groeps training (start 11 januari 2025, inschrijving al gestart)
* Nieuwe zenuwstelselregulatie training (start 18 januari 2025, inschrijving al gestart)
Dankjewel weer voor je aandacht. Zorg goed voor jezelf vandaag en misschien kan je je vandaag eens wat meer bewust worden van al die verhalen in je hoofd. En als je dan eens diep in ademt en lekker lang uit zucht, komt er misschien wat ruimte om een nieuw verhaal te creëren.
Hartegroet,
Marjolein