Ondanks dat de temperaturen soms nog bijna ’s zomers zijn, is gisteren officieel de herfst begonnen. Gisteren stond de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Vanaf nu worden de dagen weer korter, het wordt later licht en eerder donker en we worden uitgenodigd om de zomer los te laten en meer naar binnen te keren.
Het is herfst. Langzaam verandert de natuur van kleur. Zo mooi hoe de natuur altijd in beweging is. Van seizoen naar seizoen. Hoe in dit seizoen de bladeren aan de bomen helemaal vanzelf kleuren naar geel, oranje en rood. Hoe de appels en peren zodra ze rijp zijn vanzelf van de bomen vallen, en hoe de grond onder mijn kastanjeboom zich steeds meer vult met kastanjes. Het is herfst, en de natuur is aan het loslaten.
Ik hou van de natuur. Hoe het werkt en samenwerkt, het komen en gaan, het zaaien en oogsten, het toelaten en loslaten. De kracht van de natuur, de moeiteloosheid waarmee de natuur mee stroomt, het ene seizoen overgaat in het andere, en hoe de natuur altijd weer helemaal vanzelf terugkomt in balans.
Als we de natuur haar werk laten doen, zal er na een periode van ’te’, altijd weer herstel optreden en maakt de uitbundigheid van de zomer moeiteloos ruimte voor een periode van loslaten in de herfst, om zich terug te kunnen trekken in de stilte van de winter, en in de lente weer langzaamaan naar buiten te komen en te groeien.
De natuur vindt uiteindelijk altijd wel weer haar balans, maar hoe zit het met ons?
Ik geloof erin dat wij niet alleen natuur om ons heen hebben, wij zijn de natuur, en onlosmakelijk met de natuur verbonden. En net als de natuur buiten ons, kent onze innerlijke natuur seizoenen die komen en gaan en situaties, ervaringen of perioden in ons leven waarin het rustig is en stil, en perioden die uitbundiger zijn.
Helaas heeft die uitbundigheid vaak de overhand in de vorm van een continue ‘aan’ stand, en uit zich dat regelmatig in te veel, te druk, te snel, te overweldigend, te hoge verwachtingen, te goed willen doen. Net zoals te veel de natuur buiten ons uit balans brengt, te veel regen voor wateroverlast zorgt, brengen deze ‘te’ situaties, periodes of ervaringen ons innerlijk ook uit balans. En terwijl de natuur haar balans uiteindelijk altijd wel weer terugvindt, gebeurt het bij ons vaker dat de disbalans blijft. Met alle gevolgen van dien: lichamelijke klachten, burnout, depressie, paniekaanvallen, angststoornissen.
Ik heb me hier vroeger altijd over verbaasd. De natuur klopt toch, hoe komt het dan dat wij mensen uit balans kunnen raken, maar dan vervolgens ook uit balans kunnen blijven? Mijn vraag heeft geleid tot jarenlange verdieping in de werking van de mens, het bewustzijn, het onderbewustzijn, de mind en het zenuwstelsel. En gesteund door veel wetenschappelijk onderzoek heb ik mijn antwoord gevonden, wat ik graag me je wil delen.
Als we onze innerlijke natuur ongestoord, zonder ingrijpen haar werk zouden laten doen, zouden wij ook vanzelf weer in balans komen. We zouden meer meestromen, toelaten en loslaten. Maar wij leven niet meer met de natuur. De technologie maakt het voor ons mogelijk continu in contact te staan met de (hele!) wereld om ons heen. Dat betekent dat we meer ‘aan’ staan dan goed voor ons is. En de balans tussen inspanning en ontspanning volledig weg is. En we leren eigenlijk ook niet hoe we meer natuurlijk mee kunnen stromen. Kunnen toelaten, maar vooral hoe we kunnen loslaten. We leren onderdrukken, ons naar buiten anders voordoen dan we van binnen voelen.
Loslaten leren toelaten
Onze natuur heeft een groot aantal ‘tools’ om een ‘te’ in ons lichaam terug in balans te brengen. Manieren om los te laten, te ontladen als een ‘te’ situatie of periode ons ‘geladen’ heeft.
Bewegen als je je onrustig voelt, huilen als je verdrietig bent, stampvoeten als je boos bent, met iemand praten als je innerlijke druk ervaart. We hebben emoties om te kunnen ontladen, uiten en loslaten. Maar ook zuchten, gapen, plassen, poepen, boeren en winden laten zijn allemaal manieren om los te laten. Het enige wat we hoeven te doen is toelaten, wat de natuur uit zichzelf wil doen, zodat de balans kan terugkeren. We noemen het niet voor niks je ‘uiten’. Er mag iets uit waar ‘te’ van is in je lichaam. Maar onze opvoedingen en onderwijs zijn meer gericht op leren onderdrukken, dan leren toelaten. Wij leren voldoen. Doen wat hoort, wat netjes is, hoe we moeten doen en gedragen om aan de fatsoensnorm te voldoen, waardoor er weinig ruimte is voor onze natuur om haar ‘te’s’ te uiten en te ontladen. We leren bijvoorbeeld stil zitten, ook als we veel onrust van binnen voelen. We leren al op de peuterschool dat naar de wc gaan op een vast tijdstip is, plaspauze, in plaats van als je blaas vol is. Hou t maar op! We leren dat je je mond moet houden, als je wil tegensputteren, dat gapen, boeren en winden, die nodig zijn om teveel aan lucht naar buiten te laten, niet gepast is. We leren dat boosheid, verdriet en angst, negatieve emoties zijn. Alleen al dit etiket nodigt niet echt uit tot toelaten. Dit soort ‘onderdrukken’ wordt heel jong aangeleerd en gebeurt meestal omdat het niet toegestaan (en daardoor voor ons niet veilig) was om onze innerlijke impulsen toe te laten. Hier is trouwens niemand schuldig aan. We leren dit al decennia lang, generatie op generatie, en zo blijft het verhaal voortduren.
Ons lichaam heeft deze ontladingen wel nodig. Onze basale biologische functies (gapen, boeren, winden, niezen, hoesten etc.) zijn nodig om ons systeem goed te laten blijven functioneren. Om innerlijk in balans te blijven.
Beter eruit dan erin
We moeten boeren en winden laten om ons spijsverteringssysteem soepel te laten stromen en niezen of hoesten is vaak een teken dat een vreemd irriterend iets, zoals stof of een chemische stof, ons systeem is binnengedrongen en we proberen het te verdrijven. We hebben het nodig om te bewegen of schudden als ons lichaam onrustig is, te huilen als we geladen zijn met verdriet. Net als de ontlading van stampvoeten nodig is om de lading van boosheid te uiten. We hebben taal en woorden om ons uit te spreken. Maar omdat ons aangeleerd wordt te onderdrukken, zijn we bang dat we, als we dat allemaal zouden toelaten, niet meer voldoen.
Maar wat er niet uit kan, blijft erin, en wordt onderdrukt. Dit kost energie en innerlijke kracht. Energie en kracht die ten koste gaat van andere processen in je lichaam. We mogen dus veel meer leren om de impulsen van ons lichaam toe te laten, en het onderdrukken los te laten. En het goede nieuws is: we kunnen leren hoe we loslaten meer kunnen toelaten.
De natuur klopt
En dan klopt de natuur toch weer. Het creëert zelf balans, maar omdat wij de natuurlijke reactie kunnen onderdrukken, hebben we van de natuur weer tools gekregen om zelf de balans terug te brengen. Hoe mooi is en krachtig voelt dat! Je hebt de tools, je hoeft ze alleen maar op de juiste manier te leren inzetten.
In de verschillende trainingen en begeleidingstrajecten die ik aanbied, leer je door kennis en vaardigheden hoe je besturingssysteem werkt, hoe je je bewustzijn ontwikkelt, wat loslaten nu werkelijk is en hoe je dat doet, en hoe je je gave van keuze en invloed kan inzetten voor meer balans, innerlijke rust, ontspanning en genieten.
En dit prachtige gedicht over loslaten zou ik graag met je willen delen:
Ze liet los.
Zonder een gedachte of een woord, liet ze gewoon los.
Ze liet haar angst los.
Ze liet alle oordelen los.
Ze liet het mengsel van meningen los die haar hoofd omzwermden.
Ze liet haar besluiteloosheid los.
Ze liet alle ‘goede’ redenen los.
Ze liet het allemaal gewoon los.
Ze liet alles los wat haar tegenhield.
Ze liet ook alle ongerustheid los dat ze niet vooruit zou komen.
Ze liet alle gepieker over ‘hoe het goed te doen’ los.
Ze beloofde niet om los te laten.
Ze liet het allemaal gewoon los.
Ze analyseerde niet of ze het moest loslaten.
Ze liet het allemaal gewoon los.
Zoals een blad dat uit een boom valt, liet ze het allemaal gewoon los.
Er was geen moeite.
Er was geen strijd.
Het was niet goed of slecht.
Het was gewoon zo dat in de ruimte van het loslaten, ze het allemaal liet zijn wat het was.
Er kwam een brede glimlach op haar gezicht.
Een licht briesje waaide door haar heen.
En de zon en de maan schenen voor altijd.
Ernest Holmes